قدمت این رشته به گواهی دیوارنگاره ها و نقاشی های به جا مانده در مقبره های «کاگجوچونگ» و «مویونگ چانگ» در کره شمالی (منچوری غربی) به 20 قرن پیش می رسد.- دریکی از این تصاویر مردی در حال اجرای یک فن دفاع با دست ترسیم شده که کاملا مشابه ضربه اول گول ماگی (دفاع بالا) در تکواندو است.- همین موجب شده تا تکواندو تاریخی کهن تر از سایر ورزشهای مرسوم در شرق آسیا مانند کاراته و کونگ فو داشته باشد.
مهم‌ترین برجسته‌ترین خصوصیت ورزش تکواندو این است که یک پیکار و مبارزه آزاد است و برخلاف برخی از ورزشهای رزمی و دست‌ها و پاهای ورزشكار برای ضربه زدن کاملا" آزاد هستند.
شواهد قابل اعتمادی وجود دارد که شکل امروزین تکواندو از رشته های رزمی «سوباک که در دوران حکومت سلسله گوجوریو (37 ق.م تا 668 م) در شمال کره تمرین می شده، اقتباس شده است. در این دوران اهمیت زیادی به توانائیهای جنگی داده می شد و مسابقات منظمی برگزار می شد، شامل؛ رقص با شمشیر، تیراندازی، نبرد تن به تن، مبارزه ای که در آن دو نفر با شکستن یخ روی دریاچه وارد آب سرد شده وبه مبارزه می پرداختند.» و «تکوان»
در دوران پادشاهی سیلا (57 م تا 935 م) که بر بخش های جنوبی شبه جزیره کره حکم می راند نیز توجه خاصی معطوف هنرهای رزمی بود. در این حکومت سازمانی نظامی، آموزشی،اجتماعی به نام «هوارانگ دو» وجود داشت، آموزش انواع هنرهای رزمی به ویژه سوباک نیز از جمله فعالیت های این سازمان بود.
اگرچه در این دوران هوارانگ دو فنون گلاویزی و ضربات دست فراوانی را وارد سوباک کرد، اما پس از آن میل چندانی به تمرین این نوع فنون در کره وجود نداشت و این رشته به شکل اولیه آن که بر مبنای ضربه زدن و جلوگیری از نزدیک شدن دشمن استوار بود، ادامه یافت. تکنیک های گلاویزی سوباک که «یوسول» نامیده می شد، بعدها با ورود به ژاپن پایه گذار ورزش «جودو» شد.
تمرین هنرهای رزمی در زمان امپراتوری قدرتمند «کوریو» (935 تا 1392) نیز رواج زیادی داشت، در جشن های سالانه گوناگونی که در این سلسله بر گزار می شد، علاوه بر ورزشهای رزمی به مسابقات کشتی و چوگان نیز بهای زیادی داده می شد.
روی کار آمدن سلسله یی (1392 تا1910) که مبتنی بر تفکرات ایدئالیستی، رواج بودیسم و زدودن افکار کنفوسیوس از این کشور بود، کاهش نقش نظامیان در حکومت را نیز در پی داشت. این وضعیت اگرچه از رونق هنرهای رزمی کاست، اما تکامل این فنون تا هنگام اشغال کره توسط ژاپن در 1910 ادامه داشت.
در دوران حکومت استعماری ژاپن هنرهای رزمی بومی کره نیز مانند دیگر مظاهر فرهنگی این کشور با ممنوعیت مواجه شد، ژاپنی ها مدارس کاراته را در این کشور تاسیس و آموزش آن را جایگزین تکواندو کردند.
آموزش هنرهای رزمی کره ای در این دوران به طور مخفیانه در مناطق کوهستانی صعب العبور توسط گروه های کوچک ادامه داشت.
تكواندو هنر رزمی کره ای است كه اكنون به عنوان یك ورزش مدرن درسطح جهان و یکی از ورزشهای المپیکی میباشد و این رشته دارای بیشترین تعداد ورزشکار درمیان هنرهای رزمی در سراسر دنیا است. قدمت و تاریخ آن به 5000 سال پیش می‌رسد. می‌گویند درآن زمان، یك شاهزاده هندی روش ابتدایی مبارزه با دست خالی را ابداع كرد. ویدر روش ابداعی خود دو كار انجام داد: یكی آن‌كه بر روی حركات حیواناتمطالعاتی كرد و دیگر آن‌كه هر چه هنر دفاع و حمله می‌دانست جمع‌آوری نموده وبا هم ادغام كرد. این شاهزاده هندی از روی جنگیدن حیواناتی مثل حمله عقاب بهمار, حمله مار به گربه, جنگ خرس و پلنگ، الگو گرفت و برای یافتن نقاط ضعف ونقاط قوت بدن انسان، آزمایشات زیادی انجام داد.
فرد دیگری كه پدر ورزشهای رزمی شناخته می‌شود «تامو» نام دارد كه بدون شك در طول تمام تاریخ مكتوب و غیرمكتوب هنرهای رزمی, شخصیتیصاحب نام‌تر از او نمی‌توان یافت. در بین عدة زیادی كه تاكنون در ارتباط باتاریخ هنرهای رزمی و شخصیت «تامو» پژوهش كرده‌اند نام‌های زیادی به چشممی‌خورد. از جملة محققین صاحب نام، می‌توان «رابرت اسمیت« را نام برد. تألیفات ایشان از جامع‌ترین و معتبرترین مراجع در این خصوص است. او در كتاب «هنرهای رزمی آسیا» در مورد «تامو» می‌نویسد: «تامو» یك ایرانی بوده كهشخصیتی بزرگ و مرموز در هنرهای رزمی است. ژاپنی‌ها او را «هارما» نامیده وبرای او ارزش خاصی قائلند. به طوری كه تصویر وی را در باشگاه‌های خود آویزان می‌كنند.
«
کلمه تکواندو از سه بخش تشکیل می شود:
-
태 «تِ» = ضربه زدن بادست
-
권 «کوان»= ضربه زدن با پا
-
도 «دُ» = راه و روش
فنون تکواندو از ورزشهای سنتی تاریخ کره استخراج و پس از جنگ جهانی دوم با تلاش مستمر اساتید هنرهای رزمی کره جنوبی در قالب یک ورزش رزمی مدرن به دنیای هنرهای رزمی عرضه شده است.
اگرچه این ورزش تأثیراتی از کاراته پذیرفته و شباهتهایی نیز با برخی سبک های جنوبی کونگ فو در آن به چشم می خورد، اما استیل خاص این رشته دفاعی که متکی بر ضربات پا با حداکثر قدرت است و بر حفظ فاصله فیزیکی با دشمن و طراحی فنون برای دور کردن مهاجم تاکید دارد، آن را از تمام سبک های رزمی موجود متمایز می کند.
معنی واژگانی تکواندو
تکواندو در لغت به معنای "طریقت ضربه زدن با دست و پا" است که ضمن نمایش قدرت، ظرافت و زیبایی را نیز نشان می‌دهد. از سویی دیگر تکواندو جدا از اهمیت ورزشی‌اش در نگاه عمومی و کلی یکی از بهترین و کامل‌ترین شیوه دفاع شخصی است که هر کسی با یاد گرفتن آن می‌تواند در شرایط ویژه و خاص از خود محافظت کند. همه حرکات این ورزش بر مبنای موقعیت دفاعی است که در مجموع فرد را در برابر حملات دشمن ایمن می‌کند و ضریب سلامتی را بالا می‌برد.
تکواندو مدرن(تاپ تکواندو )
پس از پایان جنگ و آزادی کره ورزشهای رزمی سنتی این کشور تا حد زیادی با رشته های ژاپنی همانند کاراته، کندو و جودو آمیخته شده بود، در عین حال بسیاری از رزمی کاران کره هم با آموختن هنرهای رزمی چینی آن ها را وارد کره کرده بودند. در آن زمان بیشتر اصطلاح های «تانگ سو دو» و «کونگ سو دو» برای نام گذاری ورزشی که بعدها به تکواندو معروف شد، به کار می رفت.
تلاش برای بازسازی تکواندو و بازگرداندن آن به حالت اصلی خود در نهایت منجر به تبدیل این رشته به ورزش ملی کره و محبوبترین سبک رزمی در سراسر دنیا شد:
-
1961 - «انجمن تا سو دو» تاسیس شد. هدف این نهاد ایجاد یگانگی در هنرهای رزمی کره ای بود.
-
1962 – تکواندو به عنوان یک بازی رسمی به چهل و سومین دوره بازیهای ملی کره جنوبی وارد شد.
-
1965 - «انجمن تا سو دو» به«انجمن تکواندو» تغییر نام داد.
-
1972 - «کوکی وان» تاسیس شد. این باشگاه تا امروز بالاترین مرجع فنی تکواندو بوده است.
-
1973 – تاسیس «فدراسیون جهانی تکواندوWTF ) » (
-
1973 – برگزاری نخستین دوره بازیهای جهانی این رشته در کره با شرکت 200 ورزشکار از 19 کشور. آمریکا، تایوان و مکزیک در جدول رده بندی پس از کره قرار گرفتند.
-
1976 – شورای بین المللی ورزشهای نظامی «سیزم» تکواندو را به عنوان یکی از بازی های خود پذیرفت.
-
1983 – کمیته بین المللی المپیک «فدراسیون جهانی تکواندو» را به عنوان یکی از اعضای خود اعلام کرد.
-
1986 – برگزاری تکواندو به عنوان یک بازی نمایشی در بازیهای آسیائی سئول.
-
1988 – برگزاری تکواندو به عنوان یک بازی نمایشی در المپیک سئول.
-
1994 – تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در بازیهای آسیائی هیروشیما برگزار شد.
-
2000 - تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در المپیک سیدنی برگزار شد.
اولین بار به صورت رسمی در اواسط دهه 1950 گروهی از نظامیان کره‌ای با هم تصمیم گرفتند این ورزش را که آمیزه‌ای از حرکات آزاد دست و ضربات پا است سازماندهی کنند که پس از آن به تکواندو معروف شد که به سرعت در طول 30 سال اخیر به یکی از موثرترین و کاربردی‌ترین شیوه‌های دفاع شخصی بدون استفاده از سلاح سرد و گرم تبدیل شد، و امروزه بسیاری از ما به راحتی آن را در طی دوره‌های کوتاه مدت آموزشی فرامی گیریم.
این ورزش در ایران، امریکا و اروپا نیز هواداران خود را دارد و در میان امریکاییها و بویژه سیاهپوستان بسیار طرفدار دارد و مانند سایر رشته‌های ورزشی در کوتاهترین زمان ممکن جای خود را درمیان آنها پیدا کرده است.امروزه بسیاری از ما به راحتی آن را در طی دوره‌های کوتاه مدت آموزشی فرا می‌گیریم. این ورزش در آسیا، آمریکا و اروپا نیز هواداران زیادی دارد و در میان آمریکایی‌ها و بویژه سیاهپوستان بسیار طرفدار دارد و در کوتاهترین زمان ممکن جای خود را درمیان آنها پیدا کرده است.
در سال 1973 اولین دوره مسابقاتقهرمانی جهان در سئول پایتخت كره برگزار گردید و در سال 1977 با اتفاق نظرمربیان كره، نام «پومسه» برای سبك جدید انتخاب گردید. در سال 1980 كمیتهبین‌المللی المپیك، طی جلسه‌ای در مسكوWTFرا به رسمیت شناخت و تكواندو ازسال 1992 به عنوان یك ورزش كامل المپیكی اعلان و رسماً وارد المپیك شد. به‌این ترتیب تكواندو به عضویت رسمی بازیهای المپیك، كه مهم‌ترین رویدادورزش دنیا است، درآمد. تكواندو تنها ورزش رزمی است كه به دلیل برخورداری ازاصول و قوانین دقیق و علمی، سطح بالای تكنیك و رعایت اصول ایمنی، در مدتكوتاه رشدی عظیم داشته و به عنوان ورزش رسمی و ثابت المپیك پذیرفته شدهاست.در شناساندن و ارائه تكواندو نوین از زحمات و تلاش‌های ژنرال «چوی هونگ هی» نمی‌توان به‌سادگی گذشت. در سال 1965 انجمن تكواندو كره و درسال 1966 فدراسیون بین‌المللی تكواندوITFدر كره تاسیس شد و در سال 1973فدراسیون جهانی تكواندوWTFبا حمایت دولت كره‌جنوبی تاسیس شد. این دو سازمانهمواره در رقابتی تنگاتنگ با یكدیگر بوده و سعی در جذب هرچه بیشتر و كسبحمایت بین‌المللی دارند. هر دو فدراسیون بر فلسفه، اصول و فرم‌ها اهمیتمی‌دهند. WTFاهمیت زیادی برای مبارزه و مسابقه قائل است وITFبر جنبه‌هایاخلاقی و فلسفی این ورزش تأكید دارد.در دوران اشغال كره توسط ژاپنی‌ها در سال‌های 1945 میلادی، طبق دستوردولت این كشور، تمرین هر نوع ورزش مبارزاتی در كره ممنوع گردید و تنها كاراتهبه‌عنوان ورزش مجاز به ژاپنی‌ها تدریس می‌شد. پس از آزادی كره از اشغال ژاپنكه 36 سال طول كشید, درهای بسته شده بر روی ورزشهای رزمی گشوده شد. سرانجامدر سال 1955 انجمنی به‌نام «ته سودو» مركب از استادان, تاریخ‌دانان وباستان‌شناسان كره‌ای تشكیل شده و مأمور احیای هنر رزمی تكیون گردیدند و نام «تكواندو» بر این هنر رزمی انتخاب کردند. این نام بسیار پرمعنا، نگهدارندههنر قدیمی «تكیون» گردید. در سی‌ام نوامبر سال 1972 «كوكی وون» مركز جهانیتکواندو, ساخته شد. «كوكی وون» مركز جهانی تكواندو، بر روی تپه‌ای در محله «یونگ دونگ» سئول، مركز كره جنوبی واقع شده است. در واقع ستاد مركزیفعالیت‌های فنّی تكواندو در جهان است. امكانات و ابزار لازم برای گسترشتكواندو در زمینه تربیت مسابقات و حتی تمرینات را در سطح بین‌المللی، به‌صورترهنمود و مشورت در اختیار علاقمندان می‌دهد. «كوكی وون» در دنیا منحصر به‌فردبوده و مركز تصمیم‌گیری‌های مهم و اساسی در تكواندو است. تمام دگرگونی‌ها, تغییر و تحول در مقررات و جابجایی از این مركز به جهان اعلام می‌شود. حتیاتخاذ تصمیم برای اعزام مربیان از كره به كشورهای دیگر از این مركز صورتمی‌گیرد.ماتسوتا تسواویاما» بنیان‌گذار سبك «كیوكوشین كاراته» كه خود نیز اصالت كره‌ای دارد, «هورانگ دو» را پیشكسوت ورزشی «كندو» یعنی ورزش سامورایی‌های ژاپنی می‌داند واین دلیل محكم است برای این‌كه درآن سال‌ها, هنرهای رزمی از كره به ژاپن رفتهاست.تکواندو فن دفاع از خود است که قدمت آن به سن بشر می‌رسد. آثارباستانی, نوشته‌ها و نقاشی‌های حک شده بر روی سنگ‌ها و غارهای دوره‌هایپادشاهی «سیلا» و «کوریو» که قدمت آن به 37 سال قبل از میلاد می‌رسد، حکایتاز وجود این ورزش رزمی در آن زمان می‌نماید كه «هوارانگ دو» نامیده می‌شد. این نام پس از طی سالیان متمادی به «سوباك دو» و سپس به «سوباك جی» و بعداًبه «تای‌كی‌یون» و «تكیون» تغییر نام داد. این هنر رزمی ضمن این‌كه دركشوركرهرواج بیشتری یافت، در سایركشورها مانند چین و ژاپن رخنه كرد.
عکس مراسم روز جهانی تکواندو در دیواندره